Günay

Psikoterapi sürecinin ne kadar süreceği kişinin ihtiyaçlarına ve deneyimlerine göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle psikoterapi sürecinin ne kadar süreceği ile ilgili net bir bilgi vermek mümkün değildir. Danışanın seans sıklığı, yaşadığı sorunun niteliği ve içeriği, seçilen terapi hedefine veya terapi hedefi sayısına göre psikoterapi sürecinin süresi kişiden kişiye değişmektedir. Bu noktada danışanın psikoterapi sürecinden beklentisi de bu süreci etkileyen önemli faktörlerden biridir.

Psikoterapi süreci kişiye sıkıntı yaşatan durum, duygu, düşünce veya davranışlar ile ilgili yaşantılarını ifade etmesine yardımcı olan güvenli bir ortam sağlayarak kişinin söze döktüğü bu deneyimlerinin altında yatan duygularını ve ihtiyaçlarını, bu ihtiyaçlarını karşılamak için hangi yöntemler kullandığını fark etmelerine ortam sağlar. Bu farkındalığa ek olarak kişinin çeşitli psikolojik ihtiyaçlarını karşılamasını engelleyen, bugünde yaşadığı sorunlar üzerinde etkili olan olan duygu, düşünce ve davranışları üzerinde çalışılarak kişinin istediği yönde bir değişim gerçekleşmektedir.

Psikoterapi sürecinde gizlilik en çok önem verilen etik kurallardan biridir. Bu nedenle seans içerisinde verilen sözel veya yazılı bilgiler ile tutulan tüm kayıtlar gizli tutulmaktadır. Gizliliğin bozulduğu bazı istisnai durumlar vardır. Bunlardan biri, bir kişinin yaşamının tehlikede olduğu ve bu kişinin hayatta kalmasına destek olmak adına bu durumun bildirilmesi, bir diğeri de yasal olarak suç teşkil eden bir durumun bildirilmesidir. Her iki durumda da danışanın da menfaati, sağlığı gözetilerek bu durum ilgililere bildirilmektedir. Bazen de kişinin yüksek yararı için bir yakınına onunla ilgili bilgi verilmesi söz konusu olabilmektedir. Bu durumda da danışana faydası olacaksa, danışan da onaylarsa, kime, neyi, ne kadar ve nasıl ifade edileceğine birlikte karar verilerek kişinin kendisinin belirlediği bir yakınına, danışana yardımcı olabilmesi için gerekli bilgilendirme yapılabilmektedir. Fakat bu durum çok nadiren yaşanmaktadır.

Yaşamınızda bir takım zorluklar ile baş etmeye çalışırken zorlandığınızı fark ettiğinizde, değiştirmek için çabaladığınız duygu, düşünce ve davranışlarınızla ilgili zaman zaman başa sardığınızı fark ettiğinizde, bir çok yol denemenize rağmen içinize sinen bir çözüm bulamadığınız durumlarda, günlük hayatınızı sürdürmekte, iş ve üretkenliğiniz ile ilgili konularda, ilişkilerinizde sorunlar yaşamaya başladığınızı, tahammül seviyenizin azaldığını fark ettiğinizde bir psikolog, psikolojik danışman, psikiyatrist veya psikoterapiste başvurmanız faydalı olacaktır. Psikolojik destek almaya başlayıp bu sürece istikrarlı bir şekilde devam ettiğinizde zaman içerisinde yaşadığınız sorunlar ile baş edebildiğinizi, kendi gücünüzü hissederek yaşadığınız durumlar üzerindeki kontrol duygunuzu fark edip yaşadığınız zorlukları kontrol altına alabildiğinizi, kendi istek ve ihtiyaçlarınızı görmeye ve anlamaya başlayabilirsiniz. Terapi süreciyle kendi içinizde zorlandığınız yanlarınızı görmek, bu yanlarınızın altındaki ihtiyaçları anlayarak kendi iç dünyanızda bütünleşerek bu ihtiyaçları karşılamak için uygun yollar bulmaya başlayabilirsiniz.

Psikolojik destek veya Psikoterapi sürecinde sizin için uygun ve doğru bir uzman ile bu süreci yürütmeniz oldukça kıymetlidir. Terapi süreci ile ilgili yapılan etkililik araştırmaları kullanılan yöntemden bağımsız olarak danışan ile terapist arasında kurulan terapötik ilişkinin psikoterapi sürecinin etkililiğinde rol oynayan en önemli faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Bu noktada terapistiniz ile ilişki kurma, kendinizi ifade ederken terapistiniz tarafından anlaşıldığınızı, desteklendiğinizi ve kendi iç dünyanıza yaptığınız bu yolculuk esnasında terapistinizin duygusal eşliğini hissetmeniz oldukça önemlidir. Diğer taraftan terapistinizin eğitimleri ve çalıştığı alandaki yetkinliği terapistinizi seçerken dikkat edeceğiniz bir diğer noktadır. Psikoloji, psikolojik danışmanlık ve psikiyatri eğitimlerine ek olarak çeşitli psikoterapi ekollerinde eğitimlerini ve süpervizyon sürecini tamamlamış olması, hatta terapistinizin kendi terapi sürecinden geçmiş olması size sunduğu hizmetin etkililiğini arttıran bir noktadır. Terapistinizi seçerken dikkat edeceğiniz bir diğer nokta da terapistinizin çalıştığı psikoterapi ekolü ya da ekolleriyle ilgili minik bir araştırma yaparak sizin psikoterapi süreci ile ilgili beklentilerinizle örtüşüp örtüşmediğini değerlendirmek olabilir.

İlk seans da dahil olmak üzere terapi sürecinin başlangıcındaki seanslar kişinin psikolojik danışmanlık ya da psikoterapi sürecine getirdiği konuları anlamaya, danışanı tanımaya, yaşadığı sorunun ne olduğunu tanımlamaya, buna sebep olan durumları anlamlandırmaya ve terapi sürecinde nasıl ilerleneceğini ve bu süreçte nasıl çalışılacağını planlamaya yöneliktir. Bir yandan danışan yaşadığı sorunun kaynağını anlarken bir yandan da terapi sürecinde bu konuda nasıl çalışılacağı ile ilgili bir ittifak oluşmaktadır. Aynı zamanda bu süreçte danışanla terapist arasında güvenli bir ilişki kurularak terapötik ilişki derinleşmekte ve çalışılacak konu ile ilgili danışanın kendini başlangıca göre daha rahat ve çok daha güvende hissettiği bir ortam oluşmaktadır. Bu perspektiften bakıldığında tahmin edersiniz ki bir seansta veya çok kısa bir sürede danışanın terapiye getirdiği sorun ile ilgili köklü bir değişim mümkün olmamakla beraber kişinin içine döndüğü ve kendisiyle ilgili zorlu meseleleri çalıştığı terapi sürecinde karşılaştıkları ile durabilmesi ve bu süreçte açığa çıkan duygu ve düşünceleri sindirebilmesi için belli bir zamana ve güvenli bir ortama ihtiyacı vardır. Her ne kadar yaşadığımız zorlu durumlardan biran önce kurtulma ve günlük yaşantımıza psikolojik anlamda konforlu bir şekilde devam etme isteğimiz oldukça anlaşılır olsa da yaşadığımız zorlu durumlar ile ilgili gösterdiğimiz tepkiler bugün için işlevsel görünmese de geçmişte yaşadığımız deneyimlerde bizi koruduğu için ya da farklı bir ihtiyacımızı karşılama noktasında bizi bugünde koruduğu için sorun olarak nitelendirdiğimiz duygu, düşünce ya da davranışımızı hemen ortadan kaldırmak içimizde bir çatışmaya neden olabilir. Bu nedenle terapi süreci için kendimize geniş bir zaman açarak içimize dönüp yaşadığımız sorunun kaynağını anlamak, içimizde farklı ihtiyaçlara sahip yanlarımızı görmek ve bu yanlarımızın bütünleşmesi için terapi sürecinde kendimize alan açarak çalışmamız sonucunda bugünde zorlandığımız ve terapiye getirdiğimiz duygu, düşünce ve davranışlarımızda kalıcı bir değişimi beraberinde getirecektir. Her insan birbirinden farklı olduğu için ve yaşadıkları durumlar karşısındaki tepkileri kendine ve çevresel koşullarına göre değişiklik gösterdiği için terapinin kaç seans süreceğine dair sabit bir süre belirlemek mümkün değildir ve kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu süre seans sıklığı, kişinin hazırbulunuşluğu, çalışmak istediği konunun niteliği, kişilik özellikleri, çevresel koşulları ve imkanlarına göre değişmektedir. Yukarıda bahsedilenlere ek olarak kişinin güncel yaşamına psikolojik bir sorun yaşamadan devam ederken, yakın zamanlı bir travma sonucu çeşitli zorluklar yaşamaya başlaması üzerine terapiye başlaması durumunda, yalnızca yakın zamanda yaşanan bu travmanın psikolojik etkileri, kısa sürede çalışılarak kişinin eski yaşamına dönmesi sağlanabilir. EMDR terapisi yakın zamanlı travmaların psikolojik etkilerini ortadan kaldırma konusunda diğer ekollere göre, görece daha hızlı çalışma imkânı sağlasa da tek bir seans ile sonuca ulaşmak genellikle pek mümkün görünmemektedir.

EMDR Terapisi akredite bir kuruluştan, akredite eğitim almış eğitmenler tarafından eğitim alan psikiyatrist, psikolog ya da psikolojik danışmanlar tarafından uygulanmaktadır. EMDR 1. Düzey ve 2. Düzey eğitimlerinin ardından ilgili dernek tarafından öngörülen diğer şartları ve süpervizyon sürecini tamamlayan psikolog, psikolojik danışman veya psikiyatristler akredite EMDR terapisti olarak çalışmaktadırlar.

EMDR Terapisi akredite bir kuruluştan alınan EMDR Terapisi eğitimini tamamlayan psikoterapistler (psikiyatrist, psikolog, psikolojik danışman) tarafından uygulanmaktadır. EMDR terapisi sırasında kişi trans halinde değildir, bilinci açıktır. Uygulama sırasında kişi bir yandan olumsuz bir şekilde etkilendiği anısını çeşitli boyutlarıyla zihninde canlandırırken bir yandan çift yönlü uyarım verilmesi söz konusudur. EMDR terapisi sırasında verilen çift yönlü uyarım kişinin tercihine göre, görme, işitme, dokunma duyusuna yönelik olabilir. Çift yönlü uyarım süreciyle beynin çapraz uyarımlarla yaşanılanları işlemlendirmesi ve anlamlandırması prensibinden yararlanılarak, kişinin beyninde sağ ve sol beyin bölgelerinin aktif bir şekilde çalışmasına destek olunur. Böylece çift taraflı uyarım ile EMDR konusunda uzman psikolog, psikolojik danışman ya da psikiyatrist kişinin zihninde yeniden canlandırdığı anısı ve verilen uyarıları takip ederek duyguları, düşünceleri, beden duyumları, görüntüler gibi o anıya dair çeşitli öğelere odaklanırken zihninde bir işlemleme süreci gerçekleşmektedir. Bu işlemleme sürecinin sonunda kişide olumsuz hisler, rahatsız edici beden duyumları oluşturan anılar yeniden işlemlenerek kişinin kendisini daha iyi hissettiği ve anıyı bugünkü haliyle yeniden anlamlandırdığı ve rahatsız edici duyum ve duygularının ortadan kalktığı bir şekle dönüşür. EMDR terapisinin tamamlanmasıyla beraber rahatsız edici bu anıların kişinin bugününü etkileyen olumsuz duygu, beden duyumu, düşünce ve davranışların ortadan kalkmasının yanında uygun koşullarda ve ihtiyaç duyması halinde kişinin yaşamını var olan tüm potansiyelini kullanarak sürdürmesine yardımcı olunmaktadır.

Her terapi sürecinde olduğu gibi EMDR terapisi için de terapi süresi danışanın yaşadığı sorunun niteliği, içeriği ve bu soruna neden olan durumun boyutuna, etki alanına bağlı olarak olarak farklılık göstermektedir. Yapılan araştırmalar konuşma terapisine kıyasla EMDR terapisinin travmatik anıların kişi üzerindeki istenmeyen etkilerini ortadan kaldırmakla ilgili daha hızlı sonuç verdiğini ortaya koysa da bu süre kişiden kişiye değişmektedir.